Biała/Zülz/Bělá

1. Nasz spacer zaczynamy w miejscu niezwykłym, w miejscu, gdzie znajdowała się najstarsza udokumentowana murowana synagoga na Górnym Śląsku (z 1774r.). W 1938r. podczas „nocy kryształowej” została prawdopodobnie podpalona, a niedługo po tym ją rozebrano.
2. Biała ma jedne z najdłuższych zachowanych murów obronnych na Opolszczyźnie. Pierwotnie miały one ok. 1050m, a ich fenomenem było 14 baszt. Tu, gdzie się właśnie znajdujemy, zachował się najdłuższy odcinek obwarowań na odcinku prawie 200m.
3. Niedaleko zabytkowego stoi Wieża Wodna, jedna z najstarszych tego typu wież w Polsce (przełom XVI/XVIIw.).Doprowadzała wodę do Zamku, a w później również do miasta. Służyła Białej ponad 300 lat. Warto dziś zajrzeć do jej wnętrza i na taras widokowy znajdujący się na dachu.
4. To jedna z najbardziej charakterystycznych budowli miasta. Zamek w tym miejscu stoi od ponad 800 lat. Obecną budowlę w stylu renesansowym wzniesiono w XVIw. z inicjatywy książąt opolskich, a następnie rodzina von Proskau (pol. Prószkowskich) dokonała jej rozbudowy w poł. XVIIw
5. Pierwsza świątynia została zbudowana ok. 1270r. Po wielkim pożarze z 1544r. kościół został odbudowany w kilka lat później już jako murowany. Charakterystyczny tynk w technice sgraffito wyróżnia wieżę kościelną. Obecnie wnętrze jest 3-nawowe z siedmioma ołtarzami, z ciekawym ołtarzem głównym, pod którym znajdują się krypty.
6. Rynek w obecnym zarysie istnieje od ponownej lokacji Białej pod koniec XIIIw. Natomiast urokliwe kamienice wokół zbudowano po pożarze miasta w 1791r. Na płycie rynku znajdują się dwie zabytkowe figury: św. Jana Nepomucena oraz NMP Niepokalanie Poczętej.
7. W centrum miasta znajduje się kolejna bardzo charakterystyczna dla Białej budowla. To najlepiej zachowany element miejskich obwarowań i jedna z najstarszych wież w regionie (XIV/XVw.). Jej wysokość wynosi 23m, co można pokonać osobiście, zwiedzając niedawno udostępnione wnętrze.
8. To najstarszy i największy zachowany kirkut na Górnym Śląsku. Najstarsza macewa na Śląsku z 1621/1622r. znajduje się właśnie w Białej, ale zapewne cmentarz istniał już dużo wcześniej. Funkcjonował nieprzerwanie do lat 30.XXw. Zachowało się ponad 900 macew, przy czym pochowano tu 3000-6000 osób.
9. Prawdopodobnie tu istniała pierwsza bialska kasztelania i twierdza, bo wówczas (w XIIIw.) Biała była ostatnią miejscowością na terenach polskich, graniczących z Morawami. Pozostałości grodziska istniały aż do czasów wojny 30-letniej (XVIIw.), kiedy stąd wojska szwedzkie prowadziły ostrzał artyleryjski na miasto.
10. Schodząc wschodnim zboczem Wzgórza Kopiec, mijamy dwa postumenty. Ten z odlaną w metalowej płycie podobizną mężczyzny, to pomnik Friedricha Ludwiga Jahna, wystawiony twórcy niemieckiego systemu gimnastyki przez bialskich sympatyków sportu. Natomiast drugi, to kamień narzutowy, który - wg legendy - został rzucony przez Olbrzyma z Kemafiny.
11. Nasz spacer kończymy w dawnym kościele ewangelickim (obecnie Centrum Społeczno-Kulturalne z biblioteką, klubem seniora oraz izbą regionalną). Został wybudowany w 1873r. i pełnił funkcję sakralną do 1945r. Biała to miasto trzech wyznań, gdzie ogromną rolę odegrała społeczność judaistyczna, ale żyli tutaj także katolicy i ewangelicy.

Istnieje możliwość rezerwacji oprowadzania po tej trasie:

• z co najmniej 3-dniowym wyprzedzeniem
• telefonicznie: +48 513053521 / 77 4387589
• poprzez formularz rezerwacji: tutaj.
• kontakt e-mail:

Opłatę pobiera osoba oprowadzająca:

do 20 osób – 200zł (ok.3,5h*)

od 21 do 50 osób – 280zł (ok. 4h*)

*czas oprowadzania zależy od liczby osób

Dla placówek oświatowych: bezpłatnie po indywidualnym ustaleniu przebiegu trasy

Dodatkowo, gdy skorzystasz z płatnych opcji oferty zwiedzania po Białej, czeka Cię miła niespodzianka: 10% rabatu w okolicznych lokalach gastronomicznych!!!