Szaniec szwedzki (na pozostałościach średniowiecznego grodziska)

Wzgórze Kopiec w Białej to lokalizacja kilku ważnych miejsc związanych z wielowiekową historią i kulturą miasta.

Przede wszystkim na wzgórzu funkcjonowała pierwsza administracja miasta Biała i skupione było życie jego mieszkańców. Najstarsze wzmianki o niej pochodzą z 1225r., a wymieniona jest w źródłach pisanych z 1273r. Ogólna powierzchnia grodziska wynosi 6000-6500m2, a przykryte jest ok. 1 metrową warstwą gleby. Ma kształt prostokąta o zaokrąglonych narożach, składa się z: fosy, wału i majdanu, które tworzą widoczne warstwy tego obiektu. Badania archeologiczne, prowadzone w okresie międzywojennym, dały efekt w postaci 156 ułamków naczyń, z których część charakteryzuje zdobnictwo wczesnośredniowieczne, a pozostałe mają cechy wyraźnie średniowieczne. Ponadto znaleziono sztabki żelaza, okucie i grudki polepy (czyli gliny stanowiącej podłogę domostw).

Pozostałości średniowiecznego grodziska istniały w tym miejscu aż do przybycia w okolice Białej wojsk szwedzkich w okresie wojny 30-letniej (XVIIw.). Szwedzi - chcąc zdobyć miasto - natrafili na duży opór mieszkańców. Ponadto, Biała była otoczona murami obronnymi i fosą, które dla wojsk szwedzkich były nie do pokonania. W związku z tym najeźdźcy zrezygnowali z bezpośredniego ataku na Białą, ale zdecydowali się na atak artyleryjski. W tym celu usypano z ziemi kopiec na pozostałościach grodziska, a na nim ustawiono armaty, z których ostrzelano miasto w celu zastraszenia mieszkańców i skłonienia ich do poddania się. Jednak nawet to nie zmusiło odważnych Bialszczan do kapitulacji. Szwedzi zrezygnowali ze zdobycia miasta i wycofali swoje wojska.

Według legendy, w kopcu wraz ze swoim majątkiem został pochowany dowódca wojsk szwedzkich, który był znany ze swojego okrucieństwa. Został zamordowany przez swoich podwładnych. W późniejszym okresie kilku mieszkańców Białej próbowało dotrzeć do rzekomego skarbu, w wyniku czego powstało widoczne wgłębienie w środku kopca.

Z pobytem Szwedów w okolicy Białej wiąże się nazwa obiektu - „szaniec szwedzki”.

Poza tym, na wzgórzu Kopiec zlokalizowany jest również cmentarz żydowski (co najmniej XVII-wieczny), o którym więcej można dowiedzieć się w kolejnych zakładkach.

Obiekt został udostępniony zwiedzającym dzięki dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska oraz budżetu państwa. Przekraczamy granice.